Schildersdoek opspannen

Doe-het-zelf

Als je regelmatig schildersdoeken met speciale maten gebruikt, dan loont het om zelf doeken te leren opspannen. Maar let goed op, want niets is zo vervelend als een scheef schildersdoek dat later in geen enkele lijst past.

Tekst: Rob Wijnands

Je wilt dat ene bijzondere schilderij, maar de afmetingen komen niet overeen met de standaardmaten die je 4art-winkel in voorraad heeft. Wat te doen? Als het eenmalig is, laat dan je 4art-winkel een doek voor je op maat maken. Komt het vaker voor, dan is het de moeite waard om zelf doeken te leren opspannen. Je hebt daar wel speciaal gereedschap voor nodig, zoals achtereen spantang, rubberen hamer en nietpistool. Hieronder staan een paar tips om je eerste, zelf opgespannen schildersdoek te maken.

Stap 1
Zet de spielatten in elkaar zonder lijm. Klop de hoekverbindingen met een rubberen of houten hamer met een beschermplankje in elkaar. Kleine doekjes maak je met spielatten van 4,5 centimeter breed. Voor grotere doeken gebruik je spielatten van 6,5 centimeter breed. Vanaf een meter is het verstandig om met tussen- en/of kruislatten te werken. Controleer de maten op drie punten. Meet verder diagonaal over de twee hoeken om te controleren of het frame haaks is. Klop waar nodig het frame op de juiste maat.

Stap 2
Snij het schilderslinnen op maat. Voor 'blind opspannen' - dat wil zeggen: de nietjes onzichtbaar aan de achterkant van het frame - moet het schildersdoek rondom tien centimeter groter zijn dan de maat van het frame.
Leg het linnen met de witte kant naar beneden op tafel. Leg het frame met de kraalrand naar beneden op het linnen. Deze kraalrand dient ervoor om tussen het frame en het doek wat afstand te houden. Meet rondom of het frame op tien centimeter van de kanten ligt.

Stap 3
Begin te nieten aan de kopse kant en sla twee à drie nietjes vlak naast elkaar in het midden van de lat. Ga nu naar de overkant, trek met de spantang het linnen flink strak. Gebruik de binnenkant van de spielat als steun en kantel de spantang als een hefboom op de rand van die lat. Sla twee à drie nietjes in het midden van de lat.

Stap 4
Ga nu naar het midden van de lange kant en sla ook hier twee à drie nietjes vlak naast elkaar. Ga naar de overkanten trek het linnen goed strak zoals eerder.
De basis is gelegd, nu kun je het doek verder afnieten. Trek eerst het linnen goed strak naar de vier hoeken. Vouw het linnen op de hoek tot een driehoek en trek deze dubbele laag linnen met de spantang goed strak om de hoek heen. Zet deze flap linnen even vast met twee nietjes die je er half in slaat. Later gaan die er weer uit - ze dienen nu alleen om het linnen op de lange zijde strak te houden.

Stap 5
Begin vanaf het midden van een lange kant naar de hoek toe te nieten. Niet daarna de lange kant die schuin tegenover de eerste kant ligt. Daarna niet je de derde en vierde lange kant.

Stap 6
Verwijder nu de tijdelijke nietjes op de vier hoeken. Een heel belangrijke niet van de lange kanten is de laatste. Die plaats je parallel aan de korte kant van het frame. Daarmee kun je heel gemakkelijk een perfecte hoekvouw maken. Til het linnen op, door de plaatsing van die laatste niet valt het doek als vanzelf in de juiste vouw.
Niet nu de korte kanten af en je doek is gereed. Wil je het heel mooi doen, dan snij je tenslotte het linnen nog iets smaller zodat het niet over de binnenrand van de latten uitsteekt.

(dit artikel is overgenomen uit 4art inspiration magazine najaar 2012)